Lễ hội chùa Thầy: hóa thân từ đạo hạnh và sân khấu rối nước

Trong dòng chảy văn hóa tâm linh của người Việt, lễ hội chùa Thầy đã trở thành một biểu tượng đặc trưng của vùng đất xứ Đoài (Hà Nội). Lễ hội được tổ chức hằng năm tại chùa Thầy, một quần thể di tích quốc gia đặc biệt, nhằm tưởng nhớ và tôn vinh Thiền sư Từ Đạo Hạnh – một vị cao tăng huyền thoại có nhiều đóng góp lớn cho đạo và đời. Điều đặc biệt làm nên sức hút của lễ hội chùa Thầy không chỉ là không gian linh thiêng mà còn là sân khấu thủy đình độc đáo với những màn trình diễn múa rối nước đặc sắc. Bài viết này sẽ cùng bạn khám phá ý nghĩa của lễ hội chùa Thầy và nét đẹp sân khấu rối nước, nơi tinh hoa văn hóa dân tộc được tái hiện một cách sống động.

Lễ hội chùa Thầy: hóa thân từ đạo hạnh và sân khấu rối nước

A. Nguồn gốc và ý nghĩa sâu sắc của Lễ hội chùa Thầy

Để hiểu trọn vẹn nét đẹp của lễ hội chùa Thầy, chúng ta cần tìm hiểu về nguồn gốc của nó. Lễ hội gắn liền với Thiền sư Từ Đạo Hạnh, một vị Thiền sư nổi tiếng thời nhà Lý, người được xem là “Thánh” bởi những phép màu và công đức của mình. Ngài không chỉ là một vị tu hành đắc đạo mà còn là một thi nhân, một pháp sư và là người có công khai sáng nghệ thuật múa rối nước. Truyền thuyết kể lại rằng, sau khi viên tịch, ngài đã đầu thai trở thành vua Lý Thần Tông, thể hiện sự hòa quyện giữa đạo và đời.

Oản hoa sen trắng LYO-026 – Biểu tượng sự sang trọng, tinh khiết và hòa bình.

Lễ hội chùa Thầy được tổ chức từ ngày mùng 5 đến mùng 7 tháng 3 âm lịch hằng năm, là dịp để người dân tưởng nhớ và tri ân công đức của Thiền sư Từ Đạo Hạnh. Lễ hội mang ý nghĩa sâu sắc về sự kết hợp hài hòa giữa tín ngưỡng dân gian, Phật giáo và Đạo giáo, thể hiện niềm tin vào sự che chở, phù hộ của các vị thần linh, cầu mong cho quốc thái dân an, cuộc sống ấm no, hạnh phúc.

B. Các nghi thức truyền thống và nghi lễ trang trọng

Lễ hội chùa Thầy diễn ra với một chuỗi các nghi thức truyền thống trang trọng, tạo nên một không khí vừa uy nghiêm, vừa náo nhiệt.

Kho xưởng oản lễ, mã tráp nghệ thuật của LY’O

Lễ Mộc dục, diễn ra vào sáng ngày mùng 5 tháng 3 âm lịch, là nghi thức tắm tượng Thiền sư Từ Đạo Hạnh. Các cụ cao niên trong làng sẽ thực hiện nghi lễ này một cách cẩn thận, trang trọng để gột rửa bụi trần, thay áo mão mới cho Ngài. Tiếp đó là Lễ phụng nghênh bài vị và Lễ cúng an vị, nghi thức rước bài vị của Đức Thánh Từ Đạo Hạnh từ tòa điện Thánh xuống chùa Trung để Ngài có thể chứng kiến các nghi lễ diễn ra trong ba ngày hội. Vào ngày chính hội, lễ đại tế được tổ chức trang trọng và các thôn trong xã Sài Sơn sẽ tổ chức lễ rước kiệu lên chùa, với cờ phướn, trống, chiêng rộn ràng, thể hiện lòng thành kính và sự gắn kết cộng đồng.

Xem thêm tại đây.

Bên cạnh các nghi thức trên, lễ hội còn có nhiều hoạt động vui chơi giải trí khác như đấu vật, cờ người, múa lân, leo núi… thu hút đông đảo người dân và du khách tham gia.

C. Nét đẹp sân khấu rối nước và nghệ thuật truyền thống

Điều đặc biệt làm nên sự khác biệt của lễ hội chùa Thầy so với các lễ hội khác chính là sân khấu múa rối nước độc đáo. Thiền sư Từ Đạo Hạnh được tôn vinh là ông tổ của nghệ thuật múa rối nước, và chùa Thầy chính là cái nôi của loại hình nghệ thuật dân gian này.

Sân khấu múa rối nước được đặt tại Thủy đình, một ngôi đình cổ kính nằm giữa hồ Long Trì thơ mộng. Những màn biểu diễn múa rối nước tại đây không chỉ tái hiện các câu chuyện dân gian, sử thi mà còn mô phỏng đời sống sinh hoạt, sản xuất hằng ngày của người dân. Với sự kết hợp nhịp nhàng giữa tiếng trống, tiếng sáo, cùng những lời hát, những con rối như có hồn, sống động trên mặt nước, mang đến cho người xem những cảm xúc đặc biệt.

D. Giá trị văn hóa và sự bảo tồn Lễ hội chùa Thầy

Lễ hội chùa Thầy đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Điều này khẳng định giá trị to lớn của lễ hội đối với văn hóa dân tộc. Lễ hội không chỉ là nơi bảo tồn và phát huy các nghi lễ truyền thống mà còn là môi trường để các loại hình nghệ thuật dân gian như hát dô, hát chèo, múa rối nước được trình diễn và lan tỏa.

Lễ hội chùa Thầy còn là một điểm du lịch văn hóa tâm linh hấp dẫn, thu hút du khách trong và ngoài nước đến tham quan, tìm hiểu và trải nghiệm. Sự phát triển của lễ hội trong thời đại mới thể hiện sự hài hòa giữa việc tôn vinh truyền thống và sự đổi mới, góp phần quảng bá hình ảnh về mảnh đất và con người Hà Nội.

Xưởng cung cấp dịch vụ làm oản uy tín, nhanh chóng đẹp mắt tại Hà Nội

Lễ hội chùa Thầy, với tất cả những gì mà nó đại diện, là một nét đẹp văn hóa bất diệt của người Việt. Từ nguồn gốc gắn liền với đạo hạnh của Thiền sư Từ Đạo Hạnh, các nghi thức trang trọng, đến nét đẹp sân khấu rối nước độc đáo, lễ hội chùa Thầy đã trở thành một biểu tượng sống động của sự sáng tạo, tinh thần yêu nước và lòng hiếu thảo. Lễ hội là niềm tự hào của dân tộc Việt Nam, là minh chứng cho sự trường tồn của một nền văn hóa giàu bản sắc.